مسدود کننده های بتا چیست؟

مسدود کننده های بتا یا بتابلاکرها داروهای تنظیم کننده فشار خون هستند که می توانند توسط پزشک متخصص قلب و عروق جهت حفظ قلب از خطرات ناشی از فشار خون تجویز گردند. بعلاوه از آن ها در درمان مشکلاتی چون میگرن و اضطراب نیز استفاده می گردد. با مصرف این داروها توسط بیماران قلبی، قلب آن ها می تواند ضربان آهسته تری داشته باشد که این امر به دلیل  کاهش هورمون اپی نفرین است. از سوی دیگر اثرات این دارو کاهش فشار خون می باشد. بعلاوه کاهش هورمون ذکر شده شریان های سراسر بدن نیز گشاد می شوند و جریان خون نیز به خوبی انجام می گیرد.

مسدود کننده های بتا

یک گروه از داروهایی که منجر به کاهش فشار خون می گردند داروهای مسدود کننده های بتا هستند، که با نام های بتابلاکرها (Beta blockers)، آنتاگونیست بتا و آنتاگونیست‌های بتا- آدرنرژیک نیز می توان آن ها را شناخت. در حالت عمومی در بدن هر فرد سه نوع گیرنده بتا موجود می باشد. گیرنده بتا 1 که به نام B1 معروف است در قلب قرار دارد و نقش آن تنظیم کارکرد قلب است. گیرنده دیگر بتا 2 و یا به عبارت دیگر B2 می باشد که تنظیم سوخت و ساز و ریلکس سازی در عضلات از نوع  صاف از وظایف آن است و به جز قلب در سایر قسمت های بدن قرار دارد. گیرنده بعدی که در تمامی قسمت های بدن موجود می باشد بتا 3 یا B3 است و منجر به شکسته شدن سلول های چربی می شود.

داروهای بتابلاکر می توانند به طور دقیق بر روی یک ناحیه تاثیر بگذارند (انتخابی) و یا به صورت کلی بر سراسر بدن موثر باشند. داروهایی که در در دسته اول قرار دارند بلاک کننده گیرنده های بتا از نوع 1 هستند و داروهایی که بدون انتخاب در سراسر بدن موثر هستند، مسدود کننده B2 و B3 می باشند. داروهایی که در بازار موجود هستند و مورد استفاده قرار می گیرند بیشتر مسدود کننده های بتا از نوع 2 و 3 می باشند.

بیشتر بخوانید: بهترین متخصص اکوکاردیوگرافی قلب

داروهای خانواده مسدود کننده بتا که در تجویز و مصرف معمول تر هستند شامل آتنولول، بتاکسولول، آسبوتولول، متوپرولول، تیمولول، پروپرانولول، سوتالول، کارتئولول، نادولول، لبتالول، پیندولول و اسمولول می باشند. علاوه بر قرص و آمپول داروهای آنتاگونیست‌های بتا- آدرنرژیک  به فرم های قطره و یا پماد نیز یافت می شوند که بر اساس نوع بیماری و مرحله پیشرفت آن تجویز می گردند.

یکی از داروهای پر مصرف این خانواده داروی آتنولول است که معمولا داروی اول جهت درمان بیماری فشار خون بالا می باشد. دلیل تجویز و مصرف بالای این دارو کم بودن عوارض و خطرات ناشی از استفاده آن نسبت به سایر داروهای این خانواده می باشد.

لازم به ذکر است، از آن جایی که داروهای این خانواده کاهنده ضربان قلب هستند قطع کردن ناگهانی و یکباره آن ها حملات قلبی ایجاد می نماید که خطر مرگ را می توان به دنبال داشته باشد. بنابراین حتی در صورتی که مصرف دارو دارای عوارض بود نیز نباید بدون اطلاع پزشک قطع شود.

مکانیسم عمل داروهای مسدود کننده بتا:

مسدود کننده های بتا از چندین طریق می توانند فشار خون را کاهش دهند:

·   این داروها به واسطه متوقف کردن فعالیت هورمون آدرنالین (که تحت عنوان اپی نفرین نیز شناخته می گردد و مقدار بالای آن موجب افزایش ضربان قلب و فشار خون و … می گردد) می توانند فشار و بار اضافی را با کاهش فشار خون از روی قلب و عروق سراسر بدن برداشته و در نتیجه خون به راحتی می تواند جریان یابد.

·        

موارد مصرف داروی مسدود کننده های بتا:

به طور کلی داروهای این خانواده درمان کننده بیماری های قلبی نظیر آنژین، افزایش فشار خون، تاکی کاردی یا ضربان بالای قلب، حمله قلبی، نارسایی احتقانی (CHF) و تنگی عروق کرونر می باشند. لذا بتابلاکرها جهت برطرف نمودن اختلالات مربوط به قلب در مدت زمان بالایی مصرف می گردند. ولی با توجه به اینکه مکانیسم عمل داروهای این خانواده کاهش فعالیت نوراپی نفرین و به دنبال آن ضربان قلب است، قلب اکسیژن کمتری مصرف می نماید. در صورت وجود احتقان قلب و ریه، ضروری است که قبل از مصرف این داروها این اختلالات درمان گردند.